ÖFKE VE KONTROLÜ
Öfke insanın temel duygularından biridir. Evrensel bir duygu olmakla birlikte her kültürde farklı şekillerde ifade edilir. Öfkenin doğal bir duygu olduğunu söylerken öfkeyi ifade ediş tarzımızın
yaşadığımız kültürden etkilendiğini söyleyebiliriz.
Öfke; normal, herkes tarafından hissedilen, vazgeçilemeyen, güçlü fakat kontrol edilmesi öğrenilebilen, saldırganlıkla aynı şey olmayan bir duygudur.
Öfkenin ifade ediliş biçimleri çeşitlilik gösterir. Öfkenin ifade ediliş biçimlerinden en önemlisi
ve üzerinde durulması gereken saldırganlıktır. Sözel ve fiziksel saldırganlık olarak görülür.
Öfkeye eşlik eden pek çok fizyolojik belirtiler de vardır. Kas gerilimi, tereme, kızarma, uyuşma
hissi, nefes almakta zorluk çekme vb. gibi
Öfke Kontrolü: Öfkeyi doğru ifade etme becerisini kazanmaya “öfke kontrolü” denir.
Öfke kontrolünde temel amaç; saldırganlıktan uzak, şiddet içermeyen, kişinin kendisine ve çevresindekilere zarar vermeyecek şekilde duygusunu ifade etme becerisini kazanmasıdır.
ÖFKELENDİĞİMDE NELER YAPABİLİRİM?
Öfkenle yüzleş ondan kaçma
Öfkenin altındaki duyguları anlamaya çalış
Ben dili kullan
Öfkene karışan suçluluk, pişmanlık, hiddet, utanma, korku gibi duyguları ayıkla
Öfkelenmene neden olan konu ile yüzleş. Damla mı kaynak mı olduğunu belirle
Geçmişten gelen öfke kaynaklarını kurut
Yarım iş bırakma
Çevrendekilerden yardım al.
Öfkelenmeden öfken için hazırlıklı ol
Ben öfkeliyim…. Çünkü
Bu yöntemlerden en sağlıklı olanı ise öfkeyi sözel olarak ifade etmektir.Bunu yapabilmek için, istediklerimizin ne olduğunun farkına varmalı ve bunları açık ve karşımızdakini incitmeyecek şekilde aktarmalıyız.
İkinci yol, öfkeyi bastırmaktır. Kızgınlığınızı içinizde tutup, onu düşünmemeye çalışıyor ve dikkatinizi daha olumlu bir şeylere yönlendiriyorsanız, bu yolu kullanıyorsunuz demektir. Bu yol ise çok sağlıklı olmayabilir. Eğer kızgınlık, doğru bir biçimde ifade edilmezse, bir süre sonra bu duygu kişinin
kendisine döner ve yüksek tansiyon, psiko-somatik rahatsızlıklar (ülser, alerjiler vb.)ya da depresyon gibi sorunlara yol açabilir.
Öfke yaşadığınızda kendinizi sakinleştirmeye çalışmak, üçüncü seçenektir. Nefes alıp verişlerinizi, kalp atış hızınızı kontrol ederek, kendinizi fizyolojik olarak sakinleştirip, içinizdeki öfke duygusunu hafifleştirebilirsiniz.
Sinirlendiğinizde tepki vermeden önce 5 kere derin nefes alıp verin ya da içinizden 10’a kadar sayın.
“Öfkeyle kalkan zararla oturur” sözü, bu yöntemin tarihinin ne kadar eski olduğunu bize gösteriyor. Tepki vermeden önce kendinize tanıyacağınız 15 saniyede hızlı bir değerlendirme yapabilirsiniz.